Tijd

Bij mijn opa en oma thuis hing aan de muur een door mijn oma geborduurde en door mijn opa ingelijste spreuk die luidde: "Geniet nu, het is later dan u denkt". Het geniet nu gedeelte zei me nooit zoveel. Genieten is iets wat je gaat doen als je weet dat er ook een heleboel dingen te doen zijn die niet zo genietbaar zijn. Maar het tweede gedeelte van de spreuk fascineerde me wel mateloos. Ik nam keer op keer de proef op de som. Zodra ik de spreuk zag begon ik dwangmatig in proberen te schatten hoe laat het was om dat daarna te checken op de grote Friese staartklok die loom en stoïcijns de tijd stond weg te slingeren. Ik kan me niet meer herinneren of ik er vaak naast zat. Maar het dwangmatig proberen hielp natuurlijk om een steeds nauwkeuriger schatting te kunnen maken. Ik vond het dus ook een rare, overbodige spreuk en begreep niet zo goed waarom het zo'n prominente plek aan de muur had. Maar oma zei ook vaak tegen me: "Meisje, denk erom! Als je één gulden hebt kun je er geen twee uitgeven!". Hoe je dat überhaupt voor elkaar moest krijgen wist ik niet dus ik nam oma niet al te serieus. Nu ik een grote meid ben en in staat om vier euro's uit te geven zonder en eentje te hebben is dat met terugwerkende kracht veranderd in heel serieus...

Maar die tijd. Zo oneindig en nietszeggend als ie vroeger voor me was, zo dwingend en heersend is ie nu. En ik blijf het een wonderlijk fenomeen vinden. Een maat die we hanteren om alles in te gieten. Je moet mee met de tijd. Zelfs als je ervoor kiest om dat niet te doen, dan nog moet iedereen er op enig moment aan geloven. Zelfs al kies je voor een kluizenaarsbestaan in een zelfgebouwd hutje in een diep donker bos met een paar kippen, een moestuintje en een houtkacheltje, te slapen en waken met het ritme van de zon en de maan, de tijd zal zich melden!

Tijd is ook zo schizofreen. Als het leuk is gaat ie er als een bange haas vandoor, zit je in een hoorcollege over kwantumfysica (in mijn geval dan), is ie niet weg te branden. Je moet de tijd van nu in de gaten houden en tegelijk bezig zijn met de tijd die gaat komen. En dan zijn wij zelf ook nog eens tijdens al die tijd bezig met de tijd die geweest is. Omdat we daar knettergek van worden volgen we workshops en lezen we boeken die ons moeten leren om vooral in het nu te leven en mindfull te zijn, terwijl mijn mind al behoorlijk full is met nu, straks en daarnet en gisteren, overmorgen, komende zomer, volgend weekend, eergisteren vier jaar geleden...

Ik snap heus dat mindfullness nou net weer gaat over dat genieten gedeelte uit die wijze spreuk van oma's zorgvuldige hand. Maar over genieten bestaat een misverstand. Volgens de dikke van dale is genieten: 'zich vermaken, genot hebben'. Genieten is dus een werkwoord. Dus als je het ergens naar je zin hebt of je doet iets wat je vermaakt, ben je eigenlijk al aan het genieten! Simpeler kan het bijna niet. Waarom lijkt het dan toch zo moeilijk? Waarom denk je dan achteraf vaak; ik heb er te weinig van genoten? Door die snerttijd! Je bent alweer bezig met wat er moet of komt na die periode waarin je je vermaakt. Vooral als het genieten is ingepland tussen twee activiteiten of periodes die niet per sé ter vermaak zijn. Kortom, je moet je bewust zijn van het moment en de klok alleen hanteren als hulpmiddel voor bij dat wat je aan het doen bent en waarvan je geniet. En DEZE tijd niet over één kam scheren met DIE tijd die nog komt! Wel zorgvuldig mee omgaan, voorpret moet je wel uitbuiten, natuurlijk.

Misschien zijn we te geconserveerd door de klok en de kalender. Ik ben geen Stones-fan maar ik kan overvallen worden door het nummer Time Is On My Side en een enorm geluksgevoel, als de tijd zich out of the blue aan mijn zijde voegt en ik verbluft daardoor ineens stilsta in mijn hal achter de voordeur of met mijn handen op mijn stuur zit zonder te weten waar ik naartoe moet of beter, als ik overal naartoe kan gaan waar ik naartoe wil totdat de tijd me weer verplichtingen oplegt! Als je even vrij krijgt van de tijd zou het een fair deal zijn als je dan de tijd ook even met rust laat. En inderdaad van zonsopgang tot de schemer ergens op een steigertje of een pier gaan zitten kijken hoe de schepen binnenglijden en weer vertrekken zoals een wijs man ooit zong. De tijd zoek maken, zich druk laten maken om andere mensen en dingen.

En soms moet je de tijd zijn gang laten gaan en het wonden laten helen, nieuwe kansen laten creëren, nieuwe energie laten genereren. Hem je vertrouwen schenken en geloven dat hij het voor je gaat regelen.

Maar je moet niet spotten met de tijd. Uiteindelijk is je tijd op. Er is geen pauze, geen uitwijkmogelijkheid, wat je wil doen moet je doen, als het te laat is is er geen weg meer terug. De tijd staat ver, ver boven wat de mensen vinden en denken. Waar een wil is biedt tijd een weg, vroeg of laat. Nu het nieuwe jaar op onze kalender weer begonnen is kiezen veel mensen dat moment om het roer om te gooien. Maar de kunst is om het te doen als het er tijd voor is.