zaterdag 25 mei 2013

Lach!

Als mijn tantes zich vroeger beklaagden over de lachrimpels op korte afstand van hun mondhoeken riep ik altijd, vanonder mijn perzikzachte, rimpelloze huidje, dat ze niet moesten zeuren. Hoe eerder je die rimpels kreeg, hoe meer je gelachen had. Als ik ze zou krijgen zou ik ze met trots en verve dragen en aan de wereld tonen. Ze lachten meewarig en met een wacht-jij-maar blik naar me. In onze familie werd veel gelachen. Inmiddels is de klad er in gekomen en wordt er vooral veel gekijft en geruziet maar vroeger waren wij een broeinest van vrolijkheid en zwartgallige humor. In ieder gezin afzonderlijk werd gelachen, en voegde je dat hele zooitje bij elkaar, dan klitte alle lach aan elkaar en werd er gebulderd van jong tot oud. Inmiddels heb ik zelf twee lachrimpels op ongeveer 1 cm van mijn linkermondhoek. En hoever ik mijn mond ook naar rechts beweeg, ze blijven zichtbaar. Ik kan er niet om lachen en als het me te gek word gaat er een spuit in, ja echt. Iedereen (waaronder ikzelf) mag dan een mening over Patricia Paay hebben, ze deed het mooi wél pas nog met Waylon!

Hoe ouder we worden, hoe minder we lachen. De frequentie neemt schrikbarend hard af. De statistieken zijn deprimerend. Als kind spande je de 15 benodigde gezichtsspieren nog 300 tot 400 keer per dag aan, volwassenen lachen gemiddeld 10 tot 15 keer per dag. Als we oprecht lachen zijn we echt goed bezig, stress verminderd, door de endorfine voelen we ons beter en het hormoon werkt zelfs pijnstillend, de ademhaling en bloedsomloop hebben er baat bij en last but not least versterkt het je afweersysteem en vermindert het de kans op hartziekten.

Ik ben ervan overtuigd dat ik wel aan de bovengrens van het volwassen gemiddelde (15 x per dag) zit qua oprechte, spontane lach dan, de beleefde glimlach niet meegerekend. Ik ben met alle ijzeren beleefdheidsnormen en -waarden opgevoed. Daarnaast heb ik vroeger tijdens mijn studietijd een tijdje als telefonisch enquêtrice bijgeklust en daar werd ik gedrild om zelfs tijdens een telefoongesprek te lachen want dat zou een positief effect hebben op de ge-enquêteerde en zijn bereidwilligheid om onder etenstijd enkele (niet) korte vragen te beantwoorden over het laatste nieuwe model van Daihatsu. Het baantje verdiende schandalig goed en dus deed ik het lang en dus zit er een groef in mijn kop die me nu nog steeds laat lachen aan de telefoon. Dit draagt uiteraard niet bij aan mijn endorfine-productie, echter wel aan het verdiepen van eerder genoemde lachrimpels links van mijn mondhoek. Niet grappig.

Oprah hanteert gradaties voor huilen, de ergste, oprechtste is 'the ugly cry'. Dat is wat je gebeurt als je je emoties echt niet meer onder controle kunt houden en wanneer alle sluizen opengaan. Je kop zwelt op als een boei en krijgt een navenante kleur. Je ogen spuien het water nietsontziend aan alle kanten en je neus is niet meer op te halen. Er zit niets anders op dan je eraan over te geven en achteraf de schade op te nemen en je beschaamd in een hoekje te verstoppen. Niet leuk, je krijgt er koppijn van, loopt nog dagen met een rode neus en dikke ogen en als je pech hebt was je ook nog eens niet alleen. En het lucht niet op.

Hoewel ik ook wel eens last heb van the ugly cry en me daar niet zo heel erg meer voor schaam maar een strip paracetamol uit de la trek en mijn make-up wat strategischer aanbreng de day after, word ik ook zo nu en dan geconfronteerd met het lachende equivalent ervan; the ugly laugh. Wat is ie toch altijd onverwacht, overweldigend en bevrijdend en heerlijk. Opgezweept omdat ie niet mag op dat moment, of door iets wat de bedoeling had om hem te wekken. Maar de heerlijkste is die, die zomaar komt, zonder vooraankondiging. Je begint een verhaal, wat je al eerder vertelde of wat misschien op het moment van gebeuren helemaal niet zo grappig was. En ineens zie je alles van bovenaf, vanuit een totaal ander perspectief, zonder verdere overbodigheden zie je het gebeuren zoals het gebeurde, en er piept een giechel tussen je woorden. Je vertelt verder en de giechel komt nog een keer en wint terrein, hij moet ertussen, net zo urgent als het sluiten van je ogen tijdens het niezen. Je geeft hem een beetje ruimte en voor je het weet vertel je een onverstaanbaar verhaal waarvan de clou volkomen verzuipt in je eigen lach die nu de scepter zwaait, tranen stromen over je wangen, je neus gaat lopen, je slaat je handen om je middel en buigt een beetje om spontane incontinentie tegen te gaan. En je toehoorders hebben geen idee waar je het over hebt maar door jou houden ze het ook niet droog en de giechel is overgeslagen en uitgegroeid tot een collectieve lachbui die nog een tijdje aanhoudt. Na een tijdje veegt iedereen zijn gezicht droog, neemt nog een slok van zijn drankje, hikt nog wat na, de lach sterft uit, het gevoel van bevrijding blijft, je voelt je even alsof je de loterij hebt gewonnen, alsof je een moeilijk gesprek achter de rug hebt, een nare schuld hebt afgelost. Je zorgen zijn even ver weg en overzichtelijk.  

Ik trof hem vandaag, zomaar, onverwacht en ik ben on top of the world. Eet elke dag groen en biologisch, beul jezelf af in de sportschool en je zal ongetwijfeld een killerbody hebben en een babyroze binnenkant maar vang de ugly laugh zo nu en dan en je zal van je haarwortels tot je teennagels gelukkig en mentaal gezond zijn.