DIY

Er zijn mensen die er ronduit voor uitkomen dat ze niet graag alleen zijn. Dat voeren ze dan aan als (ongevraagd) excuus om bijvoorbeeld hun relationele cv toe te lichten. En daar neemt iedereen dan ook genoegen mee. Niemand die zegt, goh, zou je niet eens fijn een paar jaar alleen in je eengezinswoning gaan zitten kniezen in je uppie? Want nee, je weet, deze persoon heeft nu eenmaal in elk geval één iemand om zich heen nodig voor danwel huishoudelijke ondersteuning, danwel als dekmantel om niet dieper over zichzelf en/of het leven na te denken dan zijn of haar neus lang is. En dat is een algemeen geaccepteerd sociaal verschijnsel waar met name mannen van profiteren. Over dat laatste zou je nog in de war kunnen raken als je dit vanuit een geëmancipeerd oogpunt bekijkt maar dat is niet nodig. Dit fenomeen is gewoon net zo oud als de mensheid (denk zorg voor de kinderen, schone kleding, gaar gekookt voedsel, een schoon huis). Natuurlijk kon je er als vrouw tot pakweg 35 jaar geleden ook beter niet alleen voor komen te staan maar dat vrouwen beter zijn in de uitvoering van alleen zijn is een mindset die al redelijk oud en cliché is. En misschien wel waar...

Alweer even geleden heb ik het comfort van een vaste relatie officieel verruild voor een solo-carrière. Dat stukje alleen was niet de motivatie, alleen was ik al een paar jaar, ook in de relatie, daar hoefde ik niet naar op zoek. Misschien was ik daar nog wel allener dan nu. Er waren een aantal redenen om die keuze te maken en ik sta er tot op de dag van vandaag nog steeds achter. Ondanks al het ongemak wat een scheiding met kinderen en alle toeters en bellen met zich meebrengt. Ik kan in een paar woorden opsommen wat het me heeft opgeleverd behalve dat ik mezelf verlost heb van een paar akelige kwesties die onoplosbaar waren geworden. Het heeft me geleerd dat ik niet mijn huis/kleren/saldo/vakantie ben (was geen leuke les), dat ik kennelijk in staat blijk om dat op te geven om mijn eigen geluk te waarborgen (en daar ben ik nog steeds trots op), en (pak maar een teiltje nu) 'waar het echt om gaat in het leven'. Daarover kan ik nog urenlang doortikken maar dat doe ik maar niet want dat zult gij zelve moeten ondervinden. Of niet.

Maar mijn alleen-zijn-status roept ook veel vragen op. Sowieso krijg ik bijna wekelijks de vraag waarom ik 'nog steeds alleen (vrijgezel) ben'. Net zo dom als vragen aan een pas bevallen moeder of er nog een tweede kindje komt... Het ongevraagde medeleven zit met name in het operationele stuk. Kinderen, huishouden, inkomsten, vakantie, feestjes, zondag, klusperikelen. En hoewel het natuurlijk niet altijd rozengeur en maneschijn is, en ik ook wel eens overloop, zit alleen zijn, de negatieve variant, niet daarin voor mij. Ik wil dit erover kwijt omdat ik vandaag weer eens die blik kreeg, die ach meisje toch wat naar dat je dat dan ook nog alleen moet regelen allemaal blik.

Alleen zijn kan ik prima. Ik kan er zelfs best wel van genieten. Er zijn talloze voordelen aan alleen zijn. Zo kun je eten wat je wil en vooral hoe, wanneer en waar je dat wil. Je kunt er zelfs voor kiezen om chili con carne te maken en dat vervolgens uit de pan te eten op de bank. Scheelt weer afwas en als het op is is het op. En als het niet op gaat kan je het ook gewoon zo in de prullenbak schuiven zonder dat er iemand staat te miepen over verspilling. Heel relaxed allemaal. Je kunt bijvoorbeeld ook makkelijk twee jankfilms die je al 10 keer gezien hebt al zappend tegelijk kijken terwijl de Champions League finale ook ergens live uitgezonden wordt. En als het dan afgelopen is kun je de tv uitdoen en dan nog drie kwartier op de bank blijven zitten met de afstandbediening in je hand omdat je geen zin hebt om op te staan, zonder dat er iemand is die zich afvraagt waarom je dat doet of die graag wil dat je mee gaat naar bed. Of wat te denken van op volume burengerucht You Are Everything van Diana Ross en Marvin Gaye op repeat zetten, de hele avond, fijn hoor. Of dat je lief niet altijd zegt: "Feyenoord?" als je zegt 'fijn hoor', bedoeld als grap en je al kramp in je kaken krijgt bij de gedacht alleen al.

Alleen je kinderen opvoeden? Tja, iedereen kan denk ik beamen dat het met twee kapiteins op één schip lastig koersen blijft. En van compromissen is nog nooit iemand beter geworden. Wim Kok misschien met zijn hele paarse poldermodel maar misschien had hij ook gewoon de wind wel mee. Dus dat is ook allemaal niet zo moeilijk. Je kunt het ganse weekend zo inconsequent als de pest zijn zonder daarover in discussie te moeten en maandag weer bruine boterhammen serveren en de tv op tijd uitzetten. Klinkt misschien onverantwoord, in de praktijk is het erg rustgevend. Tuurlijk, ik sta elke dag iets eerder op om ervoor te zorgen dat mijn kinderen niet met hun onderbroek op het hoofd op het schoolplein staan en ik verwacht misschien iets meer zelfstandigheid van ze maar verder is het goed te doen. Van zelfstandigheid is nog nooit een kind slechter geworden.

Voorts ben ik niet alleen op de wereld. Ik heb een schare vrienden en vriendinnen en familie die ik rond de klok om bijstand kan vragen. Of dat nu gaat om een financiële kwestie of omdat ik nu nog niet weet hoe dat bandenspanning apparaat bij de pomp werkt, ze zijn er altijd. Ik koester ze hopelijk genoeg en als het even kan is de vriendschappelijke dienstverlening immer wederzijds.

Alleen ben ik als mijn woorden onuitgesproken blijven omdat er niets is wat ze weerkaatst. En dan bedoel ik niet een echoput of een lange tunnel maar een mens van vlees en bloed. Die reflectie en betekenis en relativering meegeeft aan de weerkaatsing. Natuurlijk kan ik altijd de telefoon pakken maar dat is dof en altijd slecht getimed. Dat is soms slikken en dat is heel veel leren om te vertrouwen op je eigen gevoel en beoordelingsvermogen.

Alleen ben ik ook als ik moe ben om mijn plek te bevechten. Om ervoor te zorgen dat ik niet van de radar verdwijn. Als ik niet mijn vinger in de lucht blijf houden en blijf roepen om mezelf te laten zien is de vergetelheid heel snel dichtbij. En dat lijkt heel dramatisch maar dat is heel gewoon en alledaags. En heel lastig soms maar meestal ook niet, als je energie hebt en blij bent en zelfvertrouwen hebt. Maar heb je dat even niet, kan het zomaar gebeuren dat je twee weken thuis zit omdat iedereen even druk was met andere dingen of er toevallig even niemand jarig was. Niet? Want je hebt 180 vrienden en een hele grote familie? Dan ook. Geloof het maar. Maar als je niet alleen woont valt het niet op, want dan kruip je gewoon lekker naast je lief op de bank en kijk je samen naar Ik hou van Holland en je smeert nog twee toastjes met eiersalade. Niet alleen zijn als je dat niet wil moet je leren.

Al met al heb ik nog niet de behoefte om voor een second best relatie te gaan om maar niet alleen te zijn of me als een doorgeslagen moeder de gans op mijn kinderen te storten om het te verdoezelen. En dat zal ook nooit gebeuren want ik geloof in het leven en als daar nog een relatie in zit verwelkom ik die met open armen, komt het niet of niet zoals ik wil, dan zal ik met opgeheven hoofd mijn vinger in de lucht houden tot ie krom staat van de artrose en een knipperend lichtje blijven op die radar. En ik ga niet op doe-het-zelfles.

Tijd

Bij mijn opa en oma thuis hing aan de muur een door mijn oma geborduurde en door mijn opa ingelijste spreuk die luidde: "Geniet nu, het is later dan u denkt". Het geniet nu gedeelte zei me nooit zoveel. Genieten is iets wat je gaat doen als je weet dat er ook een heleboel dingen te doen zijn die niet zo genietbaar zijn. Maar het tweede gedeelte van de spreuk fascineerde me wel mateloos. Ik nam keer op keer de proef op de som. Zodra ik de spreuk zag begon ik dwangmatig in proberen te schatten hoe laat het was om dat daarna te checken op de grote Friese staartklok die loom en stoïcijns de tijd stond weg te slingeren. Ik kan me niet meer herinneren of ik er vaak naast zat. Maar het dwangmatig proberen hielp natuurlijk om een steeds nauwkeuriger schatting te kunnen maken. Ik vond het dus ook een rare, overbodige spreuk en begreep niet zo goed waarom het zo'n prominente plek aan de muur had. Maar oma zei ook vaak tegen me: "Meisje, denk erom! Als je één gulden hebt kun je er geen twee uitgeven!". Hoe je dat überhaupt voor elkaar moest krijgen wist ik niet dus ik nam oma niet al te serieus. Nu ik een grote meid ben en in staat om vier euro's uit te geven zonder en eentje te hebben is dat met terugwerkende kracht veranderd in heel serieus...

Maar die tijd. Zo oneindig en nietszeggend als ie vroeger voor me was, zo dwingend en heersend is ie nu. En ik blijf het een wonderlijk fenomeen vinden. Een maat die we hanteren om alles in te gieten. Je moet mee met de tijd. Zelfs als je ervoor kiest om dat niet te doen, dan nog moet iedereen er op enig moment aan geloven. Zelfs al kies je voor een kluizenaarsbestaan in een zelfgebouwd hutje in een diep donker bos met een paar kippen, een moestuintje en een houtkacheltje, te slapen en waken met het ritme van de zon en de maan, de tijd zal zich melden!

Tijd is ook zo schizofreen. Als het leuk is gaat ie er als een bange haas vandoor, zit je in een hoorcollege over kwantumfysica (in mijn geval dan), is ie niet weg te branden. Je moet de tijd van nu in de gaten houden en tegelijk bezig zijn met de tijd die gaat komen. En dan zijn wij zelf ook nog eens tijdens al die tijd bezig met de tijd die geweest is. Omdat we daar knettergek van worden volgen we workshops en lezen we boeken die ons moeten leren om vooral in het nu te leven en mindfull te zijn, terwijl mijn mind al behoorlijk full is met nu, straks en daarnet en gisteren, overmorgen, komende zomer, volgend weekend, eergisteren vier jaar geleden...

Ik snap heus dat mindfullness nou net weer gaat over dat genieten gedeelte uit die wijze spreuk van oma's zorgvuldige hand. Maar over genieten bestaat een misverstand. Volgens de dikke van dale is genieten: 'zich vermaken, genot hebben'. Genieten is dus een werkwoord. Dus als je het ergens naar je zin hebt of je doet iets wat je vermaakt, ben je eigenlijk al aan het genieten! Simpeler kan het bijna niet. Waarom lijkt het dan toch zo moeilijk? Waarom denk je dan achteraf vaak; ik heb er te weinig van genoten? Door die snerttijd! Je bent alweer bezig met wat er moet of komt na die periode waarin je je vermaakt. Vooral als het genieten is ingepland tussen twee activiteiten of periodes die niet per sé ter vermaak zijn. Kortom, je moet je bewust zijn van het moment en de klok alleen hanteren als hulpmiddel voor bij dat wat je aan het doen bent en waarvan je geniet. En DEZE tijd niet over één kam scheren met DIE tijd die nog komt! Wel zorgvuldig mee omgaan, voorpret moet je wel uitbuiten, natuurlijk.

Misschien zijn we te geconserveerd door de klok en de kalender. Ik ben geen Stones-fan maar ik kan overvallen worden door het nummer Time Is On My Side en een enorm geluksgevoel, als de tijd zich out of the blue aan mijn zijde voegt en ik verbluft daardoor ineens stilsta in mijn hal achter de voordeur of met mijn handen op mijn stuur zit zonder te weten waar ik naartoe moet of beter, als ik overal naartoe kan gaan waar ik naartoe wil totdat de tijd me weer verplichtingen oplegt! Als je even vrij krijgt van de tijd zou het een fair deal zijn als je dan de tijd ook even met rust laat. En inderdaad van zonsopgang tot de schemer ergens op een steigertje of een pier gaan zitten kijken hoe de schepen binnenglijden en weer vertrekken zoals een wijs man ooit zong. De tijd zoek maken, zich druk laten maken om andere mensen en dingen.

En soms moet je de tijd zijn gang laten gaan en het wonden laten helen, nieuwe kansen laten creëren, nieuwe energie laten genereren. Hem je vertrouwen schenken en geloven dat hij het voor je gaat regelen.

Maar je moet niet spotten met de tijd. Uiteindelijk is je tijd op. Er is geen pauze, geen uitwijkmogelijkheid, wat je wil doen moet je doen, als het te laat is is er geen weg meer terug. De tijd staat ver, ver boven wat de mensen vinden en denken. Waar een wil is biedt tijd een weg, vroeg of laat. Nu het nieuwe jaar op onze kalender weer begonnen is kiezen veel mensen dat moment om het roer om te gooien. Maar de kunst is om het te doen als het er tijd voor is.